. - Hausmynd

.

Tķmi breytinganna er nśna

Umfjöllun Kastljóss undanfarna daga hefur svo sannarlega hręrt upp ķ tilfinningaflóši mķnu ekkert sķšur en meginžorra landsmanna. Vissulega hef ég starfaš innan žessa geira ķ nokkur įr og rętt viš marga žolendur. Svona umręša vekur žó sterkar tilfinningar hjį mér žrįtt fyrir, og kannski einmitt vegna žess, aš ég hef starfaš meš žolendum og veit sjįlf hvernig žaš er aš lifa af ofbeldi žó ekki hafi žaš veriš kynferšisofbeldi ķ ęsku. Ég eins og ašrir hętti ekki aš furša mig į žeirri grimmd sem mér finnst žaš vera aš beita ašra manneskju ofbeldi og žį sér ķ lagi žegar börn um ręšir. Žaš er ešlilegt aš viš reišumst žegar viš heyrum žaš nišurbrot sem barn hefur žurft aš žola vegna slķks nķšings. Grįtum af sorg vegna žess ódęšisverks sem var framiš gagnvart saklausu barni. Syrgjum žį žöggun sem hefur veriš og eimir enn af ķ samfélaginu gagnvart žessum mįlum. Finnum fyrir blygšun žegar sögurnar sżna aš hylmt hefur veriš yfir meš ofbeldisglępum. Ég hętti ekki aš berjast gegn vanžekkingunni og fordómunum sem finnast gagnvart slķkum mįlum. Ég hętti ekki aš öskra af reiši og vanmįttartilfinningu žegar réttarkerfiš er vanmįttugt aš takast į viš slķk mįl og žau eru lįtin falla vegna ónęgra sannanna, fyrningar eša annars. Ég hętti heldur aldrei aš furša mig į žeim stuttu dómum sem falla ķ žeim fįu mįlum sem komast alla leiš ķ gegn um kerfiš, žó vissulega hafi oršiš smį breyting til batnašar žar undanfarin įr. Sķšast en ekki sķst mun ég ekki hętta aš berjast fyrir rétti žolenda ofbeldis, ašstoša žį viš aš byggja sig upp aftur, aš halda umręšunni um žessi mįl į lofti og halda įfram aš vona aš einn daginn komist ofbeldismenn ekki upp meš aš fremja slķka glępi.

Ég er įkaflega įnęgš meš aš sjį hve margir karlmenn hafa nś stigiš fram og talaš um sķna reynslu af aš lifa af barnanķš. Hjarta mitt fyllist af stolti fyrir žeirra hönd og óska ég žeim til hamingju meš hugrekkiš og styrkinn aš koma opinberlega fram. Žaš hefur svo sįrlega vantaš sögur karlmanna inn ķ umręšuna og žessi kafli nśna hefur žvķ markaš mikilvęg spor ķ hana. Žvķ mišur hefur višhorfiš gagnvart karlkyns žolendum ofbeldis svolķtiš einkennst af fordómum og mżtum. Karlar eiga aš vera sterkir og bara hrista af sér žęr afleišingar sem ofbeldi hefur og jafnvel veriš talaš um aš žeir hafi nś engar afleišingar. Hver kannast t.d. ekki viš setningar sem svo aš ekki sé hęgt aš naušga karlmönnum? En stašreyndin er samt sem įšur aš ofbeldiš hefur engu aš sķšur įhrif į karla en konur og žvķ gott aš žeir stķgi nś fram. Žaš vonandi veršur einnig til žess aš mżtan um aš karlmenn sem žolendur verši oft barnanķšingar seinna meir hverfi. Nżjar rannsóknir sżna aš žolendum ofbeldis er ekki hęttara en hverjum öšrum į aš verša gerendur seinna meir. Ef viš beitum bara heilbrigšri skynsemi į žį mżtu ęttum viš lķka fljótlega aš sjį aš ef svo er hefši margföldunargildiš fyrir mörgum įrum séš til žess aš ofbeldi vęri nęr algilt ķ nśtķma samfélagi. En vegna žess hve lķtiš hefur veriš talaš um ofbeldi gagnvart karlmönnum er svo mikilvęgt aš žeir stķgi nś fram til aš ašrir karlkyns žolendur sjįi aš žeir eru ekki einir į bįti og einnig til žess aš fleiri stķgi skrefiš og įkveši aš vinna śr žeim afleišingum sem ofbeldiš hefur markaš. Žvķ mišur hafa karlkyns žolendur ekki haft um mörg śrręši aš ręša til aš vinna śr sķnum afleišingum. Žeim śrręšum fjölgar žó og vil ég benda į Drekaslóš (http://www.drekaslod.is/) sem starfar meš žolendum ofbeldis (og ašstandendum žeirra) hvort sem um er aš ręša karlkyns eša kvenkyns og hvort sem gerandinn hefur veriš karlkyns eša kvenkyns. Einnig bżšur Drekaslóš žeim sem žaš vilja aš koma ķ vištöl hjį karlmanni. Ef žś lesandi góšur hefur veriš beittur ofbeldi hvet ég žig til aš fara ķ vištöl og į žaš viš hvort sem žś ert karl eša kona.

Ég velti einnig fyrir mér žessu meš mżtuna um aš karlkyns žolendur verši frekar gerendur en kvenkyns žolendur. Eša bara karlmenn yfir höfuš frekar en konur. Umręšan hefur veriš į žį leiš aš karlmenn séu ķ yfirgnęfandi meirihluta gerenda. Žaš hins vegar heyrast ę fleiri raddir um aš žetta sé ekki eins afgerandi munur og af hefur veriš lįtiš. Ofbeldisfólk er ekki eitt kyn heldur manneskjur. Įriš 2007 gerši ég rannsókn um įhrif ofbeldis į heilsu žolandans. Žar var mešal annars spurt um gerendurnar og kyn žeirra. Svörin komu įkaflega į óvart žar sem munurinn var mun minni en talaš hafši veriš um. Um 45% žįtttakenda hafši upplifaš ofbeldiš af hendi móšur/stjśpmóšur eša ömmu/stjśpömmu en um 55% af föšur/stjśpföšur eša afa/stjśpafa. Žarna er veriš aš tala almennt um ofbeldi en žegar ég kannaši žennan liš nįnar kom ķ ljós aš ašeins 5% fleiri žįtttakendur höfšu upplifaš kynferšisofbeldi ķ ęsku af hendi karlkyns geranda en kvenkyns geranda. Fleiri rannsóknir hafa sżnt aš tölurnar eru ekki eins afgerandi ķ garš karlkyns gerenda og hingaš til hefur veriš haldiš į lofti. Žetta er atriši sem žarf aš fara aš ręša meira og nįnar.

Ég velti fyrir mér žeirri mešvirkni og ótta landans sem hefur gert aš gerandinn hefur fengiš skjól en žolandanum oft bolaš ķ burtu eša sagšur segja ósatt. Žaš er vissulega erfitt aš ķmynda sér aš einhver sé fęr um aš beita ofbeldi og į žaš einkum um žegar ofbeldiš beinist gegn saklausu barni. Enn erfišara finnst fólki aš horfast ķ augu viš aš einhver sem žaš žekkir jafnvel nįiš og elskar hafi til aš bera slķkt skrķmsli innra meš sér. Žvķ held ég aš fólki hafi oftar en ekki fundist aušveldara aš neita aš horfast ķ augu viš ofbeldiš, įn žess aš gera sér grein fyrir aš žar meš er sį hinn sami aš snśa baki viš žolandanum. Žolendur hafa žannig fengiš skilaboš ķ gegn um įrin aš samfélagiš taki frekar afstöšu meš gerandanum og aš skömmin sé žolandans. Gerandinn er einnig oftar en ekki duglegur aš żta undir slķkt.   Afleišingin var žöggun ķ žessum mįlum žar sem fįir žolendur žoršu aš stķga fram. Sem betur fer hefur žetta breyst undanfarin įratug eša svo og almenningur er farinn aš sjį aš skömmin į ekki heima hjį žolendum, heldur er žaš gerandinn sem įkvešur aš fremja ofbeldiš og ber žar af leišandi fulla og algjöra įbyrgš į žvķ. Skömmin į heima hjį gerandanum !

Žrįtt fyrir aš umręšan um žessi mįl hafi vissulega opnast mikiš og žokast ķ rétta įtt er enn langt ķ land. Enn finnst fólki erfitt aš horfast ķ augu viš žessi mįl og enn er žvķ mišur töluvert um žaš aš žolandanum er śthżst śr sķnu nįnasta samfélagi og hann jafnvel sagšur ljśga. Enn halda margir aš ef mįl fara ekki alla leiš ķ réttarkerfinu vegna ónęgra sannana eša annars, aš žar meš sé bśiš aš sanna sakleysi gerandans. Sannleikurinn er hins vegar sį aš žaš krefst mikils til aš koma mįlum alla leiš ķ réttarkerfinu. Almenningur žarf aš opna augun fyrir žvķ hve örfį mįl komast alla leiš og žaš er langt ķ frį sönnun žess aš ekkert hafi gerst žó mįl sé lįtiš nišur falla. Viš žurfum einnig aš gera okkur grein fyrir aš į mešan žetta višhorf er svo sterkt ķ žjóšfélaginu er ašeins lķtill hluti žolenda sem treystir sér ķ gegn um kęruferliš. Stundum velti ég žvķ fyrir mér hver kom meš oršatiltękiš “saklaus uns sekt er sönnuš.” Višurkenni aš mér hefur dottiš ķ hug aš žaš hafi veriš gerandi sem hafi žannig veriš aš fį samfélagiš til lišs viš sig. Hef einnig hugsaš um hvķ žetta oršatiltęki er ekki į hinn veginn ž.e. “sekur uns sakleysi er sannaš”. Sér ķ lagi ķ mįlum barna žyrfti oršatiltękiš aš vera į žann veginn. Žaš žyrfti aš višurkennast aš žau įtök sem žaš eru fyrir barn aš segja frį ef einhver hefur beitt žaš ofbeldi eru svo gķfurleg aš žaš er undantekning ef barniš segir ekki satt og rétt frį. Viš žurfum aš hlusta į börn sem koma meš slķka reynslu og styšja barniš en ekki gerandann. Žaš reyndar į viš um öll ofbeldismįl en žó sér ķ lagi žar sem börn eiga viš.

Ég velti einnig fyrir mér žvķ hve margir tala um aš viš megum alls ekki lįta reišina stjórna žessari umręšu. Margir góšir punktar komiš fram ķ žeirri umręšu. Viš žurfum aš passa okkur į aš nota ekki of sterk orš žegar viš ręšum um žessi mįl, žar sem aš barn sem beitt er kynferšisofbeldi af föšur eša móšur gęti hętt viš aš segja frį vegna žess. Börnin nefnilega elska yfirleitt gerandann žrįtt fyrir allt og vilja ekki aš hann skašist. En viš megum samt alls ekki hika viš aš ręša žessi mįl ķ kring um börnin. Barn sem beitt er ofbeldi gęti einmitt einnig séš hve rangt žaš er žegar rętt er um žessi mįl į įbyrgan hįtt viš žau. Vissulega getur reišin veriš nišurrķfandi og hęttuleg ef henni er rangt beitt. En ég segi aš reišin hins vegar er gķfurlega sterkt hvatningarafl og žvķ hęgt aš nota hana į jįkvęšan hįtt. Notum reišina nśna til aš koma į breytingum til framtķšar. Breytingum į žeim aldagömlu višhorfum aš ofbeldi sé ekki til eša ķ mjög litlu magni hér į landi. Breytum žeim mżtum aš slķkt višgangist ašeins hjį öšrum. Žaš er enginn óhultur og žvķ okkar allra aš fręšast um einkenni, afleišingar, śrręši, hvert skal tilkynna og hvert er hęgt aš leita til aš vinna śr afleišingum ofbeldis svo einhver dęmi séu tekin. Breytum lagaumhverfinu sem hefur oftar en ekki tekiš mjög slęlega į ofbeldismįlum, sér ķ lagi kynferšisofbeldi. Fjölgum śrręšum fyrir žolendur ofbeldis og hvetjum rķkisstjórnina til aš setja inn fjįrmagn til žeirra śrręša sem til eru svo žau žurfi ekki aš vera ķ fjįrhagslegu svelti.

En fyrst og fremst žarft žś lesandi góšur aš byrja į sjįlfum žér. Fręšast um einkenni og afleišingar ofbeldis t.d. og sér ķ lagi ofbeldi gagnvart börnum. Viš erum nefnilega ekki bara sišferšislega eša borgaralega skildug til aš tilkynna ef grunum vaknar um ofbeldi gagnvart barni, heldur erum viš lagalega skildug til žess. Ef žś hefur haft eša fįir seinna minnsta grun um aš barn sé beitt ofbeldi hringdu žį strax og tilkynntu žaš! Žś hringir ķ 112 og fęrš samband viš barnaverndarnefnd žķns sveitafélags. Ef žś veist aš barn er beitt ofbeldi tilkynntu žaš strax og best vęri aš leggja fram kęru. Munum aš barniš žarf į okkur sem samfélagi aš halda. Žaš vissulega žarf styrk til aš tilkynna um grun sinn en viš veršum aš stķga inn ķ ótta okkar um t.d. hvort viš höfum rétt fyrir okkur. Munum aš viš getum aldrei veriš viss nema hreinlega aš verša vitni af ofbeldinu og slķkt gerist sjaldnast. Grunur um ofbeldi er žaš eina sem til žarf til aš tilkynna!

Munum aš lįta barniš ALLTAF njóta vafans!!

Meš žvķ aš tilkynna gętir žś veriš aš bjarga barninu frį ofbeldi.


« Sķšasta fęrsla

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband